نگرانی طالبان از طرح امنیتی ذیل واکسیناسیون فلج اطفال
بررسی تحولات افغانستان
یکی از مباحثی که در هفته‌های اخیر در رسانه‌ها مطرح شده، هشدار درباره افزایش بیماری پولیو یا فلج اطفال در افغانستان است. طبیعی است که این بیماری به دلیل خطر سرایت، برای مردم افغانستان و کشورهای همسایه نگران کننده است و به همین دلیل هشدارهای صادر شده بازتاب وسیعی یافته‌اند.
چندی پیش رسانه‌ها گزارش دادند که حکومت طالبان مانع انجام واکسیناسیون فلج اطفال در برخی از مناطق افغانستان از جمله قندهار، کابل و هلمند شده‌اند. طبق این گزارش‌ها، حکومت طالبان از واکسیناسیون خانه به خانه فلج اطفال جلوگیری کرده است. درست پس از این مخالفت حکومت طالبان بود که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد از آغاز سال جاری میلادی تا کنون 23 مورد فلج اطفال در افغانستان ثبت شده است. در سال‌های قبل آمار رقم، در مقایسه با سال‌های قبل از تسلط طالبان، رقم بالا و نگران‌کننده‌ای به نظر می‌رسد.
در این بین باید بین دو موضوع تفکیک قائل شد؛ حکومت طالبان طرح واکسیناسیون خانه به خانه را آن هم فقط در برخی مناطق کشور ممنوع کرده است اما مخالف واکسیناسیون فلج اطفال نیست. وزارت بهداشت/صحت عامه حکومت طالبان پیشنهاد کرده است که واکسیناتورها با فراخواندن اطفال به مساجد، مدارس و سایر اماکن عمومی واکسیناسیون را انجام دهند.
چرایی مخالفت با طرح خانه به خانه
اسامه بن لادن رهبر شبکه القاعده همراه با خانواده خود سال‌ها در پاکستان مخفیانه زندگی می‌کرد. طبق اطلاعات اعلام شده، سازمان سیا با استفاده از اعترافات یکی از اعضای القاعده تحت شکنجه، توانست یکی از رابطان اسامه بن لادن را شناسایی و تعقیب کند. این رابط هر از چند گاهی به منزلی در ابیت‌آباد پاکستان رفت و آمد می‌کرد. سازمان سیا به این جمع‌بندی رسیده بود که بن لادن در این خانه زندگی می‌کند اما برای اطمینان از آن، با راه‌اندازی طرح واکسیناسیون توانست نمونه دی ان ای (DNA) یکی از کودکان ساکن آن منزل را به دست آورد و پس از بررسی مشخص شد با دی ان ای بن لادن تطابق دارد. بنابراین صد در صد اطمینان یافتند که بن لادن در آن خانه مستقر است و چنین بود که عملیات ابیت‌آباد و ترور بن لادن را انجام دادند.
حکومت طالبان که به خوبی از چگونگی این توطئه و سوء استفاده از پوشش واکسیناسیون فلج اطفال نگران است، به دلیل مسائل امنیتی با واکسیانسیون خانه به خانه مخالفت می‌کند و نگران است که تحت این برنامه، نقشه محل اسکان رهبران و مقامات بلند پایه طالبان تهیه نشود. اشراف اطلاعاتی پنتاگون و سیا در افغانستان به شدت کاهش یافته است و امکان سوء استفاده از سازمان‌های بین‌المللی امدادرسان و بهداشتی وجود دارد. با توجه به این که هنوز برخی از رهبران طالبان در لیست سیاه قرار دارند و جایزه تعیین شده برای دستگیری آنها کماکان برقرار است، این نوع نگرانی مقامات طالبان قابل درک است.
برخی رفتارها سبب سوء ظن حکومت طالبان به طرح واکسیناسیون سازمان بهداشت جهانی شده است. رشد یکباره تعداد مبتلایان به فلج اطفال در افغانستان و هشدارهای پیاپی درباره آن یکی از این دلایل است. دلیل دیگر این است که اکثر مبتلایان از قندهار گزارش شده‌اند؛ جایی که به شدت امنیتی است. سومین دلیل، عدم استفاده از آزمایشگاه‌های سازمان بهداشت جهانی در افغانستان و ارسال نمونه خون بیماران به خارج است. با این که این آزمایشگاه‌های تحت حمایت سازمان بهداشت جهانی در کابل، امکان بررسی ویروس فلج اطفال را دارند اما تمام این پروسه در پاکستان انجام و فقط پاسخ آزمایشات به حکومت طالبان اعلام می‌شود.
با توجه به این که افغانستان در منطقه پر خطر به لحاظ فلج اطفال قرار دارد، واکسیناسیون کودکان افغان نباید قربانی مسائل این چنینی شود. گرچه روش واکسیناسیون خانه به خانه علمی‌ترین روش است اما همواره در شرایطی که طرح اصلی با مشکل مواجه می‌شود، طرح‌های جایگزین ارائه می‌شود. لذا در شرایطی که حکومت سرپرست افغانستان به دلیل مسائل امینتی حاضر به اجرای طرح خانه به خانه نیست، باید به سراغ طرح‌های جایگزین رفت تا محو ویروس پولیو عملی شود.
