بررسی تحولات افغانستان
به دنبال حمله اسرائیل به ایران و متعاقب آن پاسخ جمهوری اسلامی ایران به این تجاوز، حکومت سرپرست، شخصیت‌ها و جریان‌های سیاسی افغانستان با اطلاعیه، بیانیه و پیام‌هایی به این موضوع واکنش نشان دادند. علاوه بر این طیف از واکنش‌ها، مردم افغانستان چه در داخل این کشور و چه در خارج، واکنش‌های به جنگ ایران و اسرائیل داشتند. بررسی این واکنش‌ها نکات قابل توجهی را بیان می‌کند که در این یادداشت به آن اشاره می‌شود.
موضع حکومت سرپرست افغانستان
حکومت سرپرست افغانستان ساعاتی پس از تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران، طی بیانیه رسمی، حملات اسرائیل را «به شدت محکوم» کرد. استفاده از واژههای «ترور فرماندهان و دانشمندان هسته‌‌ای» در این بیانیه نشان می‌دهد که حکومت سرپرست افغانستان، این اقدام را نه صرفاً یک عملیات نظامی، بلکه تلاشی هدفمند علیه ساختار نظام ایران می‌داند. از سوی دیگر، بیانیه حکومت سرپرست افغانستان، حمله به ایران را ادامه روند حملات غزه خوانده و آورده است «رژیم اشغالگر با بی‌اعتنایی به قواعد انسانی و بین‌المللی به این روند ادامه می‌دهد».
در این بیانیه، همدردی با مردم فلسطین و اشاره به استمرار حملات فاجعه‌‌بار اسرائیل در غزه، بر هم‌راستایی رویکرد حکومت سرپرست با جریان‌های اسلامی ضد صهیونیستی دلالت دارد. با این حال، این پیام با لحنی دیپلماتیک از «همه جهات ذیدخل» خواسته است که با مسئولیت‌پذیری، مانع گسترش ناامنی شوند.
- مقامات مختلف حکومت سرپرست نیز در چند روز گذشته با پیام‌هایی غیر رسمی در شبکه‌های اجتماعی با محکوم کردن تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران، از جمهوری اسلامی ایران حمایت کرده‌اند. محمد جلال، عضو ارشد کمیسیون فرهنگی حکومت سرپرست طالبان، در صفحه ایکس خود با انتشار تصاویری از حمله موشکی ایران به سرزمین‌های اشغالی نوشت: «صحنه‌هایی از تل‌آویو اشغالی پس از آن که جمهوری اسلامی ایران حق دفاع مشروع خود را اعمال کرد.» احمدخان داعی سردبیر روزنامه دولتی انیس در کانال تلگرامی خود نوشت که «امروز ایران دیوار مقاومت است که اســــرائیل را از پیش‌روی ممانعت کرده و جلو آن را گرفته است. آینده حرمین شریفین، آزادی قدس، و کرامت امت اسلامی، به بقای سنگرهای داغ امروز مانند حـــ.ماس، ایران و دیگر سنگرها، گره خورده است.»
موضع چهره‌ها و جریان‌های سیاسی
مجمع ملی برای نجات افغانستان
بخش قابل توجهی از چهره‌های سیاسی و جریان‌های سیاسی افغانستان هم به این موضوع واکنش نشان داده‌اند. «مجمع ملی برای نجات افغانستان» که بزرگ‌ترین جریان مخالف حکومت سرپرست افغانستان و متشکل از چندین حزب و جریان کوچکتر می‌باشد و در ترکیه مستقر است، با انتشار اعلامیه‌ای آورده است «با نگرانی عمیق، افزایش تنش‌های نظامی در منطقه خاورمیانه، به‌ویژه حملات اخیر علیه خاک جمهوری اسلامی ایران را دنبال می‌کند. ما هرگونه اقدام نظامی که منجر به تلفات غیرنظامیان، برهم خوردن صلح منطقه‌ای و نقض حاکمیت کشورها گردد را محکوم می‌کنیم». این مجمع در هیچ کجای اطلاعیه نه تنها از اسرائیل نام نبرده است بلکه از جمله دو پهلوی آن می‌توان استنباط کرد که پاسخ مشروع ایران به تجاوز رژیم صهیونیستی هم از نظر این مجمع، محکوم است.
شورای عالی مقاومت برای نجات افغانستان
برخلاف اعلامیه محافظه‌کارانه مجمع ملی برای نجات افغانستان، «شورای عالی مقاومت برای نجات افغانستان» که یکی از اعضای مجمع ملی است و در راس آن چهره‌هایی مانند عبدالرشید دوستم، محمد محقق، عطامحمد نور و عبدالرب رسول سیاف قرار دارند، اطلاعیه جداگانه‌ای صادر کرد و در آن به صراحت حمله اسرائیل به خاک جمهوری اسلامی را تقبیح و از آن اعلام انزجار کرد. در این اطلاعیه از واژههای «اقدام تجاوزکارانه اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران»، «شهید شدن شماری از شهروندان» و «ابراز تسلیت و تعزیت با مردم و دولت کشور دوست و برادر جمهوری اسلامی ایران» استفاده شده است. به نظر می‌رسد دلیل انتشار اعلامیه مستقل از سوی شورای عالی مقاومت، اعلامیه محافظه‌کاران مجمع بوده که حتی از محکومیت مستقیم حمله اسرائیل به ایران ابا ورزیده است.
جبهه مقاومت ملی افغانستان
این جبهه به رهبری احمد مسعود به صراحت حمله اسرائیل به ایران را محکوم کرده است و آن را «تجاوز» خوانده که «منجر به شهادت شماری از مقامات ارشد» جمهوری اسلامی و «مردم
بزرگ ایران» شده است. این جبهه «همدردی عمیق با ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران» را ابراز داشته و برای «شهدای این تجاوز آشکار» آرزوی بهشت برین کرده است.
چهره‌های سرشناس
چهره‌های برجسته‌ای مانند حامد کرزی رئیس جمهوری پیشین و دکتر عبدالله عبدالله رئیس پیشین شورای عالی مصالحه در نخستین ساعات تجاوز اسرائیل به ایران، با صدور پیام‌هایی واکنش نشان دادند. کرزی، حمله اسرائیل به ایران را به «شدت محکوم و تقبیح» کرد و عبدالله عبدالله «تجاوز آشکار و غیرمشروع رژیم صهیونیستی بر خاک جمهوری اسلامی ایران را با شدیدترین الفاظ» محکوم کرد و این اقدام را نماد سیاست‌های «تروریستی و توسعه‌طلبانه» اسرائیل دانست. عبدالرشید دوستم در پیام جداگانه‌ای، با محکومت تجاوز اسرائیل، ابراز داشت که «ایران در برابر این تجاوز سکوت نخواهد کرد و پیروز خواهد شد». کریم خلیلی رهبر حزب وحدت با «محکومیت حمله نظامی اسرائیل» به ایران، با اشاره به نقش ایران در میزبانی میلیون‌ها مهاجر افغان، تأکید کرده که هرگونه جنگ در این کشور پیامدهای انسانی و امنیتی گسترده‌ای برای منطقه به همراه دارد. عطا محمد نور نیز با محکومیت شدید حمله، از واژههای «رژیم سفاک و متجاوز صهیونیستی» و «تجاوز آشکار و نقض صریح حاکمیت ملی ایران» استفاده کرد.
مطالب مرتبط:
ماهیت مقابله ایران علیه اسرائیل
تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران؛ درک رفتارها و الزامات
جمع‌بندی
بیانیه‌ها و مواضع صادر شده در واکنش به حمله اسرائیل به ایران از سوی حکومت سرپرست، شخصیت‌ها و جریان‌های سیاسی افغانستان در مجموع تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران را محکوم می‌کنند. پیوندهای دینی، جغرافیایی و تمدنی سبب شده‌اند که موضع حمایت از ایران از سوی جناح‌های مختلف افغانستان شکل گیرد.
با وجود این وحدت نظر، نگاه جزئی‌تر به این مواضع چند نکته را می‌رساند؛ نخست این که حمایت‌ها برخی جناح‌های افغان از ایران عقیدتی است. طبیعی است که حمایت‌ها بر پایه عقیده از استواری محکم‌تری برخوردار است. دوم، برخی جناح‌های افغان به دلیل همکاری یا چشم امید به کشورهای غربی سعی کرده‌اند، اعلامیه خود را با ملاحظه تنظیم و منتشر کنند. اعلام «مجمع ملی برای نجات افغانستان» بسیار محافظه‌کارانه تنظیم شده است. سوم، تمام طرف‌ها خواهان حفظ ثبات در منطقه هستند.
حکومت سرپرست افغانستان در قامت یک حکومت، موضع قابل تقدیری اتخاذ کرده است و مهمترین دلیل آن، پیوندهای دینی و عقیدتی بین دو کشور درباره جهان اسلام، فلسطین و رژیم اسرائیل است.
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
