بررسی تحولات افغانستان
تیم ملی فوتبال افغانستان که با مشکلات زیادی خود را به اسلام آباد رسانده بود، با تساوی مقابل پاکستان همه چیز را به دیدار برگشت که قرار است در کویت برگزار شود واگذار شد. دیدار روز پنجشنبه (17 مهر/میزان) تیم‌های ملی فوتبال افغانستان و پاکستان در مرحله مقدماتی جام ملت‌های آسیا، با تساوی بدون گل به پایان رسید. نتیجه‌ای که اگرچه در ظاهر مطلوب به‌نظر می‌رسد، اما در دل خود نشانه‌هایی از آشفتگی عمیق در ساختار فنی و مدیریتی فوتبال افغانستان را آشکار می‌کند.
آغازی محتاطانه در اسلام‌آباد
این مسابقه که در ورزشگاه جناح شهر اسلام‌آباد برگزار شد، برای هر دو تیم اهمیت زیادی داشت. تیم ملی فوتبال افغانستان با ترکیبی جوان و تغییر‌یافته وارد میدانی شده بود که در آن پاکستان امیدوار بود از امتیاز میزبانی برای کسب نخستین پیروزی خود بهره ببرد. در نیمه نخست، شاگردان وینچنزو آلبرتو، سرمربی ایتالیایی تیم ملی افغانستان، کنترل توپ و میدان را در دست داشتند و چند موقعیت را خطرناک روی دروازه پاکستان خلق کردند، اما بی‌دقتی در ضربات نهایی مانع از گشودن دروازه حریف شد.
در نیمه دوم، اما پاکستان با تکیه بر ضد‌حملات سریع، صاحب یک ضربه پنالتی شد؛ اما اویس عزیزی، دروازه‌بان باتجربه افغانستان با واکنشی تماشایی توپ را مهار کرد و مانع شکست تیمش در این مسابقه حساس شد. در پایان، تابلوی ورزشگاه نتیجه ۰-۰ را نشان می‌داد؛ تساوی‌ای که نه‌تنها جایگاه افغانستان را در جدول گروه پنجم بهبود نبخشید، بلکه فشار روانی را برای دیدار برگشت در کویت دوچندان کرد.
راه سخت رسیدن به اسلام آباد
اما ماجرای اصلی در فوتبال افغانستان، فراتر از ۹۰ دقیقه بازی است. تیم ملی فوتبال افغانستان در روزهایی بحرانی و آشفته امروز در اسلام آباد پا به میدان گذاشت. مشکلات صدور ویزا برای بازیکنان افغان که برخی از آنها تا ساعات پایانی پیش از مسابقه موفق به ورود به پاکستان نشده بودند، باعث شد تا تیم عملاً بدون تمرین منسجم راهی مسابقه شود.
منابع نزدیک به فدراسیون فوتبال افغانستان می‌گویند که روند دریافت ویزا برای بازیکنان داخلی و لژیونرها بیش از ده روز طول کشیده و برخی از آنان از مسیر زمینی به اسلام‌آباد رسیدند. فدراسیون افغانستان در بیانیه‌ای اعلام کرد که از فدراسیون فوتبال پاکستان به کنفدراسیون فوتبال آسیا شکایت کرده است، اما رسانه‌های پاکستانی در پاسخ مدعی شدند که مقصر اصلی، خود فدراسیون افغانستان است که درخواست رسمی ویزا را با تأخیر ارسال کرده بود.
این اتهام‌ها و پاسخ‌ها نشان می‌دهد که روابط دیپلماتیک و ورزشی میان دو کشور همچنان در سایه بی‌اعتمادی متقابل قرار دارد. با این حال، برای میلیون‌ها هوادار افغان، بازی مقابل پاکستان صرفاً یک دیدار ورزشی نیست؛ بلکه عرصه‌ای نمادین برای نمایش هویت و افتخار ملی آنها است.
فساد و بی‌نظمی در ساختار فدراسیون فوتبال افغانستان
در حالی‌که تیم ملی افغانستان در میدان با مشکلات تاکتیکی و بدنی روبه‌روست، حواشی مدیریتی در بیرون از زمین نیز وضعیت فوتبال این کشور را بحرانی‌تر کرده است. روزنامه‌ی انگلیسی «گاردین» در گزارشی که در ابتدای مهرماه منتشر کرد، از وجود فایل‌های صوتی‌ای خبر داد که محمد یوسف کارگر، رئیس پرحاشیه فدراسیون فوتبال افغانستان، را در مظان اتهام رشوه‌خواری قرار می‌دهد. در یکی از این فایل‌ها، صدایی منسوب به کارگر از فردی در خارج از کشور می‌خواهد مبلغ ۱۰ هزار دلار به‌عنوان «کمک به تیم ملی» واریز کند تا در مقابل، برادر آن فرد به اردوی تیم دعوت شود.
کارگر در واکنش، ابتدا این فایل‌ها را جعلی خواند و آنها را «توطئه علیه فدراسیون» توصیف کرد، اما بعداً در گفت‌وگویی تلویزیونی اعتراف کرد که صدای ضبط‌شده متعلق به خودش است و مدعی شد که موضوع صرفاً درباره حمایت مالی بوده است، نه رشوه. با این حال، ابهام‌ها درباره مسیر انتقال پول – که بنا بر گزارش‌ها از طریق صرافی انجام شده نه حساب رسمی فدراسیون – موجب افزایش تردیدها نسبت به شفافیت مالی فدراسیون شده است.
این نخستین بار نیست که نام کارگر با اتهامات فساد گره می‌خورد. در سال ۲۰۰۸ نیز او به دست‌کاری نتایج در یک تورنمنت بین‌المللی در مالزی متهم شده بود. افزون بر این، برخی کارکنان فدراسیون ادعا کرده‌اند که بیش از سه سال است حقوقی دریافت نکرده‌اند.
در چنین شرایطی، فیفا اعلام کرده است که دوره‌ی ریاست کارگر تا ژانویه ۲۰۲۶ تمدید می‌شود، اما درباره اتهامات اخیر هنوز موضع رسمی نگرفته است. کارشناسان ورزشی در کابل می‌گویند که سکوت فیفا در قبال وضعیت مدیریت فوتبال افغانستان، به ازبین‌رفتن اعتماد عمومی در میان هواداران منجر شده است.
فوتبال افغانستان میانه‌ی بحران سیاسی و اجتماعی فوتبال در افغانستان، برخلاف بسیاری از کشورهای منطقه، تنها یک ورزش نیست؛ بلکه بازتابی از پیچیدگی‌های اجتماعی و سیاسی این کشور است.
مطالب مرتبط
فوتسال افغانستان؛ قدرتی نوظهور در جام ملت‌های آسیا 2026
عملکرد تیم فوتسال افغانستان در تورنمنت برزیل
برای بسیاری از افغان‌ها، به‌ویژه نسل جوان، تیم ملی فوتبال افغانستان نمادی از امید و همبستگی در برابر دشواری‌های روزمره است. هر موفقیت یا حتی حضور این تیم در رقابت‌های بین‌المللی، یادآور توانایی مردم افغانستان برای ایستادگی در برابر بحران‌ها تلقی می‌شود. با این حال، نبود ساختار حرفه‌ای، کمبود امکانات، قطع ارتباط میان فدراسیون و بازیکنان لژیونر و ضعف در برنامه‌ریزی فنی، باعث شده تا فوتبال افغانستان نتواند از ظرفیت‌های خود بهره بگیرد.
بسیاری از بازیکنان مستعد افغان در اروپا و استرالیا بازی می‌کنند، اما به‌دلیل ناهماهنگی میان کادر فنی و فدراسیون، اغلب از حضور در ترکیب اصلی محروم می‌مانند. در کنار این مشکلات، وضعیت امنیتی و محدودیت‌های اجتماعی نیز مانع از شکل‌گیری اردوهای آمادگی منظم در داخل کشور شده است.
از سال ۲۰۲۱ تاکنون، بیشتر تمرینات تیم ملی در کشورهای ثالث مانند قطر، کویت و ترکیه برگزار شده است. این مسئله هم هزینه‌های سنگینی بر فدراسیون تحمیل کرده و هم پیوستگی تیم را کاهش داده است.
چشم‌انداز مبهم آینده برای فوتبال افغانستان
تساوی برابر پاکستان، اگرچه نتیجه‌ای قابل‌قبول در شرایط فعلی به‌نظر می‌رسد، اما در جدول گروه پنجم به سود افغانستان نیست. این تیم پیش از این در برابر سوریه و میانمار شکست خورده و اکنون برای حفظ شانس صعود به مرحله نهایی جام ملت‌های آسیا باید در دیدار برگشت مقابل پاکستان در کویت پیروز شود.
برنامه بازی‌های پیش‌رو نشان می‌دهد که مسیر افغانستان دشوار خواهد بود: پس از دیدار با پاکستان در ۲۲ مهر/میزان، این تیم باید در آبان به مصاف میانمار و در فروردین سال آینده به دیدار سوریه برود. تحلیل‌گران ورزشی معتقدند که با تداوم بحران مدیریتی و ناهماهنگی فنی، شانس افغانستان برای صعود بسیار محدود است.
با این حال، آنچه همچنان زنده است، حمایت بی‌قید و شرط هواداران است. در شبکه‌های اجتماعی، هزاران کاربر افغان با وجود انتقاد از فدراسیون، از عملکرد بازیکنان جوان تمجید کرده‌اند و خواستار اصلاح ساختار مدیریتی شده‌اند. یکی از کاربران در پستی نوشته است: «مشکل ما بازیکن نیست، مدیریت است. تا زمانی که فوتبال از فساد و بی‌نظمی پاک نشود، نتیجه‌ای تغییر نخواهد کرد.»
بازی با پاکستان بازتابی از بحران فوتبال افغانستان
دیدار امروز افغانستان و پاکستان نه‌تنها یک مسابقه فوتبال، بلکه بازتابی از وضعیت پیچیده‌ی ورزش در افغانستان بود؛ کشوری که در آن، فوتبال همچنان یکی از معدود عرصه‌هایی است که مردم را حول یک پرچم واحد گرد می‌آورد. اگر اصلاحات ساختاری در فدراسیون، شفاف‌سازی مالی، و حمایت واقعی از بازیکنان تداوم نیابد، تیم ملی افغانستان همچنان در چرخه‌ای از امید و ناکامی گرفتار خواهد ماند.
در پایان، تساوی بدون گل در اسلام‌آباد شاید در جدول آماری چیز زیادی نیفزاید، اما در نگاه میلیون‌ها افغان، نشانه‌ای از مقاومت در برابر بی‌نظمی و بحران است — مقاومتی که فوتبال افغانستان برای بقا به آن بیش از هر زمان دیگری نیاز دارد. فوتبال می‌تواند تحمل رنج و سختی را برای مردم این کشور آسان‌تر کند. فوتبال می‌تواند فرصتی برای هم‌دیگر پذیری در افغانستان باشد، کشوری که مردمش در عطش تجربه‌ی شادی هستند.
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
