بررسی تحولات افغانستان
زمان برگزاری عید قربان
تعطیلات عید قربان در افغانستان 3 روز است. طبق اعلام حکومت، روز دوشنبه روز عید و نخستین روز تعطیلات بود. تعیین روز دوشنبه به عنوان عید یکی از حواشی عید امسال بود. کمیته استهلال دادگاه عالی حکومت طالبان روز دوشنبه را عید قربان اعلام کرد در حالی که عربستان سعودی روز یکشنبه را عید قربان اعلام کرده بود. طبق عرف معمول، افغانستان همواره درباره تعیین زمان عید از عربستان تبعیت داشت اما حکومت طالبان، درباره تعیین زمان اعیاد دینی، تلاش دارد نوعی استقلال عمل نشان دهد. این سیاست حکومت طالبان مورد استقبال شهروندان افغانستان و در عین انتقاد مخالفان حکومت قرار گرفته است.
برگزاری نماز رسمی عید قربان
نماز عید قربان در بین سران حکومتی، در دو مکان مختلف برگزار شد. در شهر قندهار محل استقرار رهبر طالبان، نماز عید قربان به صورت رسمی و با تشریفات ویژه در مسجد عیدگاه با حضور هزاران تن به رهبری ملا هبت الله آخوندزاده رهبر طالبان برگزار شد. رهبر طالبان در خطبه‌های نماز عید قربان، ضمن اشاره به برخی از وارد از جمله برپایی «امارت اسلامی» و لزوم خدمت‌رسانی به مردم، بر ضرورت اتحاد و پرهیز از اختلاف تاکید کرد. این سخنان رهبر طالبان که اگر همه اعضای حکومت برای عزل وی متحد شوند، لذت‌بخش‌تر از آن است که درباره برخی مسائل سیاسی، اختلاف پیدا کنند، مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.
در کابل در محل استقرار اعضای حکومت طالبان می‌باشد، نماز عید قربان با حضور ملا محمدحسن آخوند رئیس الوزرای حکومت طالبان و دیگر مقامات سیاسی و نظامی برگزار گردید. رئیس الوزرای حکومت طالبان نیز با تأکید بر حفظ اتحاد ملی، از مخالفان سیاسی حکومت طالبان خواست تا با استفاده از فرصت فرمان عفو عمومی رهبر طالبان، دست از مخالفت با نظام طالبان بردارند.
اتحاد مذهبی در برگزاری نماز عید قربان
هر چند که تعیین زمان اعیاد مذهبی، در میان علمای مذاهب مختلف اسلامی دلایل اثباتی خاص خود را دارد، با وجود این، عید قربان امسال در بین پیروان اهل سنت و شیعیان، در یک روز برگزار شد.
نماز عید قربان در شهر کابل و از جمله در منطقه شیعه نشین غرب کابل با شکوه تمام برگزار شد. همچنین صدها تن از شیعیان با حضور خودجوش در مسجد جامع خاتم‌النبیین (ص)، نماز عید قربان را این مکان برگزار کردند. این حرکت معنوی مردم، به نحوی حمایت از فعالیت‌های علمی – فرهنگی مجمتع بزرگ خاتم النبیین (ص) و تلویزیون تحت حمایت این مجموعه، تفسیر می‌شود. حکومت طالبان در هفته‌های اخیر حکم به توقف فعالیت‌های این مجتمع بزرگ علمی- فرهنگی داد.
طبق گزارش‌های منتشر شده، در سایر ولایت‌های افغانستان نیز نماز عید قربان و تجلیل از این عید مذهبی در آرامش و با شکوه برگزار شده است. در ولایت‌های بامیان و دایکندی که شیعه‌نشین محسوب می‌شوند، نماز عید قربان با حضور گسترده مردم و مقامات محلی اقامه شد. والی ولایت بامیان در مراسم اقامه نماز عید، طی سخنانی از همزمانی عید بین همه مذاهب اظهار خرسندی کرد و آن را نشانگر وحدت و همبستگی جامعه اسلامی دانست.
در عین حال، گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی افغانستان، با اعلام مخالفت درباره تعیین روز عید قربان توسط حکومت طالبان، در همسویی با عربستان سعودی، نماز عید قربان را روز یکشنبه در مسجد محل اقامت خود برگزار کرد.
تامین امنیت در عید قربان
چند هفته قبل از عید قربان، مقامات امنیتی افغانستان درباره تهدیدات امنیتی از سوی گروه داعش خراسان در روزهای عید قربان به شهروندان به ویژه به مساجد و مراکز مذهبی اهل تشیع، هشدارهایی داده بودند و به دلیل این تهدیدات، تدابیر خاصی در نظر گرفته شد از جمله، در زمان برگزاری نماز عید قربان، شبکه‌های مخابراتی در شهر کابل و برخی ولایات افغانستان به طور موقت قطع شد. با این وجود، در 3 روز عید قربان، هیچ حادثه امنیتی رخ نداد.
پیام‌های عیدی رهبران سیاسی
طبق عرف معمول، تمام مقامات حکومتی و غیر حکومتی به مناسبت عید قربان پیام‌های عیدانه منتشر کردند. در این بین، پیام ملاهبت الله آخوند زاده رهبر طالبان بیش از سایر پیام‌ها در رسانه‌های داخلی و خارجی بازتاب یافت. وی در پیام خود به موضوعات مهم حکومتی مانند سیاست داخلی و خارجی اشاره کرد. همچنین رهبر طالبان با محکومیت رژیم اسرائیل و حامیان غربی آن، خواستار اتحاد کشورهای اسلامی در قبال فلسطین شد. آن چه در پیام رهبر طالبان دیده نشد، اشاره به موضوع تحصیل دختران افغان است.
پیام شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان متشکل از رهبران جهادی مخالف طالبان مستقر در ترکیه نیز مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. در این پیام به این موضوع اشاره شد که «برای نجات افغانستان تنها یک راه باقی است و آن مبارزه همه جانبه است». محتوای پیام‌های سایر شخصیت‌ها و گروه‌ها، کلی بود و بازتاب خاصی نداشت.
دید و بازدیدهای عیدانه
عید قربان یکی از دو عید بزرگ در افغانستان است و دید و بازدید یکی از سنت‌های رایج در این عید می‌باشد. طبق رسوم دیرینه در افغانستان، مردم این کشور بر اساس توان مالی، سفره پذیرایی عیدانه برای مهمانان خود پهن می‌کنند. آنچه در عید قربان امسال مشهود بود، سایه فقر و بیکاری بر نوع پذیرایی از مهمانان و سفرهای تفریحی خانواده‌ها بود که به شدت تأثیر گذاشته است.
