بررسی تحولات افغانستان
گروهک تروریستی موسوم به جیش العدل در سالهای اخیر حملاتی را نواحی مرزی شرق و جنوب شرق ایران انجام داده است و با این حملات تروریستی قصد حمایت از مردم بلوچ را دارد. جیش العدل در توجیه تازهترین حملات تروریستی خود در استان سیستان و بلوچستان ایران، موضوعی را مطرح کرد که مورد توجه بسیاری از کارشناسان قرار گرفته است. این گروه پس از حمله به شهرهای چابهار و راسک اعلام کرد «هدف از اجرای این عملیات تلاش برای ناکام گذاشتن بخشی از برنامههای مخرب طرح موسوم به توسعه سواحل مکران بوده است.» با توجه به این توجیه، پرسشی که مطرح میشود این است که چرا جیش العدل توسعه مهمترین بخش استان سیستان و بلوچستان را که به منزله کلیدی برای توسعه این منطقه و رفاه مردم آن است، هدف حملات خود قرار داد؟
جدا از این که جیش العدل چه تصویری مضحکی از توسعه سواحل مکران و بندر چابهار ارائه میکند، بیشترین سود اقتصادی توسعه این منطقه به ساکنان بومی استان سیستان و بلوچستان میرسد. دوگانگی و تضادی بین ادعای این گروه مبنی بر حمایت از مردم سیستان و بلوچستان و عملیات اخیر این گروه که یک کلان پروژه اقتصادی را هدف قرار گرفته وجود دارد. واکاوی اقدامات تروریستی این گروهک به خصوص با توجیهی که در خصوص عملکرد اخیر خود ارائه کرده است، نشان میدهد که ماهیت حملات این گروه و به خصوص حمله اخیر چیز دیگری است و جیش العدل در پی تطبیق اهداف دیگران دست به این حملات تروریستی میزند.
نگرانی پاکستان از نقش رقابتی چابهار
بیش از همه، پاکستان متهم ردیف اول است. با این که پاکستان همواره ادعای مقامات ایرانی را درباره حضور لانههای امن گروهک ترویستی جیشالعدل در خاک خود رد کرده است اما حقیقت است که پاکستان برای اهداف خاصی از این گروهک استفاده میکند که توضیح آن در چارچوب این بحث نمیگنجد ولی آنچه در چند سال اخیر به اهداف پاکستان در استفاده از گروهکهای تروریستی اضافه شد، موضوع ورود افغانستان و هند در طرح توسعه بندر چابهار است. واضح است که با دسترسی وسیع افغانستان به بندر چابهار، ترانزیت کالاهای صادراتی و وارداتی این کشور از مسیر بنادر پاکستانی ضربه شدیدی خواهد خورد و علاوه بر این ضرر اقتصادی، به لحاظ سیاسی، به رهایی افغانستان از وابستگی به پاکستان منجر خواهد شد در نتیجه پاکستان به لحاظ ژئوپولیتیکی و ژئواکونومیکی جایگاه خود را از دست خواهد داد.
تغییر نگاه آمریکا به چابهار پس از خروج از افغانستان
در این بین، آمریکا در راستای دشمنی با ایران، با استفاده از سیاست آتش بیاری معرکه، در حمایت از گروهک تروریستی جیشالعدل را دریغ نخواهد کرد. واشنگتن با استفاده از هر ابزاری اجازه نخواهد داد که جایگاه منطقهای جمهوری اسلامی ایران به خصوص در حوزه اقتصادی ارتقا یابد. هر چند آمریکا، به حکومت سابق افغانستان و همچنین هند مجوز سرمایهگذاری و استفاده از بندر چابهار را داده بود اما این مجوز برای زمانی بود که خودش در افغانستان حضور داشت و تمایل داشت که حکومت تحت حمایتش تقویت شود. بدیهی است که اکنون شرایط تغییر کرده و دست آن کشور از افغانستان کوتاه شده است. لذا منطقی به نظر میرسد که با توجه به شرایط کنونی، آمریکا ناامنی در شرق ایران را از طریق گروهک تروریستی جیش العدل در دستور کار قرار داده باشد.
اهداف ایرانی رژیم صهیونیستی پس از طوفان الاقصی
پس از آغاز عملیات طوفان الاقصی، رژیم صهیونیستی تلاش کرده است تا کشورهای حامی مردم و مجاهدان فلسطینی به ویژه جمهوری اسلامی ایران را یا از طریق حامیان خود و یا از طریق گروههای تروریستی تحت فشار قرار دهد. رژیم صهیونیستی پس از جنگ غزه، چندین بار ایران را از طریق گروههای ترویستی مجاهدین خلق، داعش و جیش العدل هدف قرار داده است تا دست از حمایت مبارزان فلسطینی بردارد. به نظر میرسد که این بار پروژه واگذار شده به جیش العدل، ناامن سازی چابهار با هدف خدشهدار ساختن امنیت ایران و جلوگیری از سهم گرفتن ایران در کریدور شمال – جنوب است.
در مجموع، عملیات تروریستی اخیر جیش العدل با توجه گستردگی و ابعاد پیچیده آن نشان داد که قضیه بزرگتر از آن چیزی است که این گروه تروریستی ادعا میکند. در ورای این قضیه دست بازیگرانی دیده میشود که منافع آنها به طور مستقیم و یا غیر مستقیم توسط ایران در خطر قرار گرفته است. اما مضحک این است که جیش العدل با ادعای حمایت از مردم بلوچ، قصد ناامنی در پروژه توسعه سواحل مکران و بندر چابهار را دارد؛ پروژهای که برای بهبود وضعیت مردم استان سیستان و بلوچستان تعریف شده است.