بررسی تحولات افغانستان
پیام‌های عیدانه رهبر طالبان که به مناسبت دو عید قربان و فطر منتشر می‌شوند، ترسیم کننده خطوط کلان سیاست داخلی و خارجی این حکومت است. به همین دلیل، تحلیلگران مسائل افغانستان این پیام‌ها را از جنبه‌های مختلفی تجزیه و تحلیل می‌کنند. طبق معمول هر ساله، امسال نیز به مناسب عید قربان (عید اضحی) ملا هبت الله آخوندزاده رهبر طالبان پیامی منتشر کرد که موارد زیر در این پیام قابل توجه هستند.
مکانیسم انتشار پیام
امسال نحوه انتشار پیام عید قربان رهبر طالبان متفاوت بود. پیش از این، پیام‌های عیدانه رهبر طالبان بیشتر از طریق مجاری آنلاین مانند سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی وابسته به حکومت منتشر می‌شد و انتشار به شکل مکتوب مختص مناطق روستایی بود که درصد کمی از مردم با اینترنت آشنایی و دسترسی دارند.
- این بار در اقدامی متفاوت، پیام عید قربان 1404 رهبر طالبان در اوراق نفیسی چاپ شده و در ادارات دولتی و اماکن عمومی به‌طور گسترده‌ای توزیع شد. نخستین بار بود که حکومت طالبان از زمان تشکیل دست به چنین اقدامی زد. همچنین امسال به خطبا دستور داده شده بود که در خطابه قبل از برگزاری نماز عید، پیام رهبر طالبان را به شکل تشریحی به سمع مردم برسانند.
بخش‌های مهم پیام رهبر طالبان
رهبر طالبان در پیام عید قربان 1404، پس از بیان مقدمه مفصل در باب فضایل عید قربان و وجوب انجام قربانی با استناد به آیات قرآنی و احادیث نبوی، محورهای گوناگونی را مطرح کرده است که تحلیل محتوای آنها نشان می‌دهد که چه مسئله‌ها و دغدغه‌هایی ذهن رهبر طالبان را به خود مشغول داشته است.
پرهیز از اختلاف و پایبندی به شریعت
اولین مسئله بیان شده در پیام عید قربان که نشانه هراس رهبر طالبان از آن است، اختلاف بین مقامات، سهل‌انگاری در انجام وظایف، عدم هماهنگی، مداخله در کارهای یکدیگر و عدم پایبندی به شریعت است. در این زمینه رهبر طالبان با ذکر آیه ۱۸۷ سوره آل عمران، به مسئولان «امارت» درباره پیامدهای این مسائل هشدار داده است. این قضیه آن چنان برای رهبر طالبان آزار دهنده می‌نماید که وی در ادامه پیام به بیان داستانی از صدر اسلام می‌پردازد که در آن زنی که از خلیفه اول می‌پرسد اسلام تا چه زمانی برای ما باقی می‌ماند و خلیفه در پاسخ می‌گوید تا زمانی که بزرگان شما به آن پایبند باشند.
بر اساس تفسیر آیه مذکور و پرس و جوی آن زن از خلیفه اول، رهبر طالبان برای تحکیم پایه‌های حکومت، توصیه‌های مدیریتی و اخلاقی به مسئولان ارائه کرده است. از جمله این که بزرگان همه باید موقف مشترک در برابر نظام داشته و فعالیت‌های خود را در این راستا هماهنگ کنند. قضات باید اصل عدالت و انصاف را مدنظر داشته و مدافع مظلوم باشند.
توصیه دیگر رهبر طالبان در پیام عید قربان به مسئولان دولتی این است که از مداخله در کارهای یکدیگر اجتناب کنید. مشخص نیست که چه مسئله‌ای سبب شده است که این توصیه در پیام عیدانه مطرح شود. از دیگر توصیه‌های وی این است که مسئولین باید دروازه‌های خود را بر روی مراجعین باز نگهداشته و وقت مردم را ضایع نکنند. ملا هبت‌الله آخوندزاده در سخنرانی‌ها و پیام‌های مختلف به این توصیه تاکید کرده است.
تاکید بر استقلال اقتصادی
دومین موضوع مورد توجه رهبر طالبان، اقتصاد است. رهبر طالبان با گره زدن استقلال سیاسی به استقلال اقتصادی، به تاجران و صنعتکاران توصیه کرده است در راستای شکوفایی اقتصادی و کسب استقلال اقتصادی کشور بیشتر تلاش کنند. همچنین به نهادهای اقتصادی دستور داده است تا تسهیلات لازم را برای تاجران و صنعتکاران فراهم کنند. توجه به اقتصاد در پیام‌های اخیر حکومت طالبان مشاهده می‌شود که ناشی از درک اهمیت این مسئله و نیز مشکلات اقتصادی این کشور است.
اطاعت‌پذیری از امیر
مسئله سوم مورد تأکید در پیام عید قربان رهبر طالبان، اطاعت‌پذیری از امیر است. در این بخش رهبر طالبان با اشاره به روایتی از خلیفه دوم، قوام و دوام اسلام را به اتحاد، و اتحاد را به امارت و امارت را به اطاعت پیوند داده است. از فحوای این بحث می‌توان نتیجه گرفت که رهبر طالبان اطاعت‌پذیری از امیر را بنای اصلی دوام و پایایی اسلام مفروض گرفته است که استنباط عامه این می‌باشد که وی در پی استحکام جایگاه خود به عنوان امیر است.
تاکید بر آموزش و عدم ذکر تحصیل دختران
مورد چهارم که رهبر طالبان به آن پرداخته موضوع تعلیم است. رهبر طالبان در حالی که به دانش‌آموزان و دانشجویان توصیه کرده تا به درس توجه کنند، هیچ اشاره‌ای به تحصیل دختران نکرده و همانند گذشته بی‌اعتنا از این موضوع عبور کرده است. تحصیل دختران افغانستان بالاتر از کلاس ششم، یکی از چالش‌های داخلی و سیاست خارجی و حتی درون گروهی طالبان است. به رغم درخواست و اصرار بر رفع ممنوعیت تحصیل دختران از سوی خانواده‌ها، برخی رهبران طالبان و جامعه جهانی، رهبر طالبان تاکنون از موضع خود کوتاه نیامده است.
مطالب مرتبط:
نگاهی به پیام رهبر طالبان به مناسبت عید فطر 1404
نگاهی تحلیلی به پیام رهبر طالبان بمناسبت عید قربان 1403
مسئله فلسطین
پنجمین مسئله اشاره شده در پیام عید قربان رهبر طالبان، مسئله فلسطین است. در این بخش رهبر طالبان با نکوحش حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی بر مردم مظلوم و بی‌دفاع فلسطین حمایت خود را از مردم فلسطین اعلام کرده و خواستار توقف فوری ظلم و ستم بر فلسطینیان شده است. به رغم برخی تبلیغات از سوی رسانه‌ها و مخالفان، موضع حکومت و رهبر طالبان در قبال مسئله فلسطین شفاف و دفاع تمام قد از مردم مظلوم فلسطین بوده است.
مسائل مطرح نشده
در پیام عید قربان رهبر طالبان، برخی مسائل مهم مسکوت مانده و اشاره‌ای به آنها نشده است. از جمله این مسائل، پایان کار حکومت سرپرست و تشکیل حکومت آینده، قانون اساسی، تحصیل دختران، کار زنان و مذاکره با مخالفان است. سخنگویان حکومت طالبان تا چندی پیش از کار بر روی قانون اساسی و طرح تحصیل دختران خبر می‌دادند اما در ماه‌های اخیر هیچ سخنی در این باره بیان نشده است. همچنین در این پیام، درباره سیاست خارجی هیچ اشاره‌ای نشده است حال آن که در پیام‌های سابق، رهبر طالبان دیدگاه خود را درباره روابط با کشورهای همسایه، مسلمان و فرامنطقه ارائه می‌کرد.
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:
