بررسی تحولات افغانستان
یکی مهمترین تحولات روز افغانستان، تصویب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل درباره نحوه تعامل جامعه جهانی با حکومت طالبان است. این قطعنامه با ۱۳ رای مثبت و دو رای ممتنع (روسیه و چین) به تازگی در شورای امنیت به تصویب رسید. از مهمترین بندهای این قطعنامه پیشنهاد تعیین یک نماینده ویژه سازمان ملل است تا در امور دیپلماسی بین افغانستان و بازیگران بین‌المللی و گفتگوهای بین‌الافغانی نقش آفرینی کند. چین و روسیه با این بند قطعنامه مخالف بودند و همین مخالفت سبب شد تا این دو عضو شورای امنیت به این قطعنامه رای ممتنع دهند. صدور این قطعنامه چند نکته و بینش و منش جهانی در قبال حکومت طالبان را بیان می‌کند.
برداشت سازمان ملل و کشورهای جهان از افغانستان کنونی
اغلب کشورهای جهان تعریف و برداشت واحدی از افغانستان تحت کنترل طالبان دارند که این تعریف در گزارش‌های متعدد از جمله آخرین گزارش سازمان ملل متحد بازتاب داده شده است. بر اساس این تعریف، افغانستان تحت کنترل طالبان به دلیل نوع سیستم نامتعارف و بسیار بسته سیاسی و قوانین محدودکننده به ویژه برای زنان در انزوای شدید بین‌المللی قرار گرفته است. همچنین بر اساس این تعریف، روند کنونی سیاست‌گذاری‌ها و اعمال مقررات سخت‌گیرانه و محدودکننده طالبان نه تنها افغانستان را بیشتر منزوی می‌کند بلکه ضربه مهلکی بر اقتصاد این کشور وارد می‌کند به گونه‌ای که مردم افغانستان بر اثر سیاست‌های طالبان فقیرتر و در معرض فشار اقتصادی بیشتری قرار گرفته اند.
راهکار سازمان ملل برای مدیریت اوضاع افغانستان
بر اساس ارزیابی که فریدون سینیرلی اوغلو فرستاده ویژه آنتونیو گوترش طی هفت ماه انجام داده و شورای امنیت هم بر آن مهر تایید نهاده است؛ هرچند که دفتر نمایندگی سازمان ملل (یوناما) در افغانستان حضور دارد اما برای جلوگیری از وخامت بیشتر اوضاع و تسریع تلاش‌ها برای ادغام مجدد افغانستان به جامعه جهانی، تشریک مساعی بیشتر بین‌المللی با مدیریت سازمان ملل لازم است. از این‌رو تعیین یک نماینده ویژه از سوی دبیر کل سازمان ملل برای افغانستان می‌تواند زمینه تعامل بیشتر با طالبان را فراهم کند و مسیر منفی فعلی افغانستان را تغییر دهد.
ادغام مجدد افغانستان به جامعه جهانی
از قطعنامه سازمان ملل و تعیین نماینده ویژه برای افغانستان می‌توان به این نتیجه رسید که جامعه جهانی به هیچ وجه خواستار مقابله با طالبان نیست و همچنین در پی براندازی این حکومت نمی‌باشد. همین امر سبب شده است که برخی از مخالفان حکومت طالبان درباره قطعنامه اخیر شورای امنیت ابراز نگرانی کنند. در عین حال، از نظر قطعنامه شورای امنیت، سیاست‌های داخلی طالبان قابل قبول نبوده و سد راه محکمی فرا روی عادی‌سازی روابط افغانستان با جامعه جهانی تلقی می‌شود. از این رو، سازمان ملل با تعیین نماینده ویژه بر آن است تا با تعامل مستقیم‌تر و نزدیک‌تر، طالبان را به سمت تغییر و دور شدن از سیاست‌های موجود سوق دهد.
نگرانی چین و روسیه در تعیین نماینده سازمان ملل
مخالفت دو کشور قدرتمند روسیه و چین و همنوایی برخی از کشورها با این دو قدرت بزرگ نشان می‌دهد که اعضای جامعه جهانی نه‌تنها درباره وضعیت فعلی افغانستان موضع واحدی ندارند بلکه بر سر چگونگی تعامل با طالبان نیز دچار اختلاف می‌باشند. نماینده‌های چین و روسیه در شورای امنیت سازمان ملل، تعیین نماینده ویژه سازمان ملل بدون توجه به دیدگاه‌های مقامات کنونی افغانستان را تحمیل اراده از خارج دانسته و دیدگاه منفی خود را نسبت به این اقدام بیان داشتند. حتی نماینده روسیه با تمجید از تلاش‌های طالبان برای مقابله با تروریسم و مبارزه با کشت مواد مخدر قدردانی کرده و هشدار داد که کشورهای غربی از پیوند زدن کمک‌ها به اهداف سیاسی خودداری کنند و از تلاش مذبوحانه برای وادار کردن افغانستان به «رقصیدن با آهنگ دیگران» دست بردارند.
در مجموع هر چند که افغانستان در حال حاضر نیازمند کمک و اصلاح است اما همان طور که تاریخ این کشور گویای آن است، برای خارج ساختن افغانستان از مشکلات و انزوا، سیاست تحمیلی نه تنها نتیجه مثبتی نداشته است بلکه مسئله را پیچیده‌تر ساخته است. لذا شرط موفقیت روند آغاز شده توسط سازمان ملل این است که اولا نقشه راه و تعیین نماینده ویزه فارغ از هر گونه اهداف سیاسی و فشار قدرت‌ها صورت گیرد و دوم با درس از گذشته و تاریخ افغانستان از سیاست تحمیلی اجتناب شود. از دیگر سو، حکومت طالبان نیز برای خارج شدن از انزوا و کاهش مشکلات مردم افغانستان، اقدامات و اصلاحات لازم را روی دست گیرد.
