بررسی تحولات افغانستان
به تازگی شرکت خصوصی «عزیزی انرژی» که مالک آن میرویس عزیزی تاجر و سرمایهگذار افغان ساکن دبی می‌باشد، قراردادی را به ارزش 10 میلیارد دلار با وزارت انرژی و آب حکومت طالبان امضاء کرد. بر اساس این قرارداد، شرکت عزیزی متعهد شده است که طی هفت سال یعنی تا سال 1411 با سرمایه‌گذاری ده میلیارد دلاری در صنعت برق افغانستان، 10 هزار مگاوات برق تولید کند.
قرار است این پروژه در ولایت‌های مختلف که ظرفیت لازم را دارا باشند، اجرا شود و برق وعده داده شده با ساخت نیروگاه‌های بادی، آبی، حرارتی و خورشیدی در ولایات بلخ، بامیان، بغلان و هرات تامین شود.
با نگاهی به مقدار، نوع و منبع این سرمایه‌گذاری، باید گفت یک اتفاق نادر و بی‌پیشینه در تاریخ افغانستان است. 10 هزار مگاوات برق با سرمایه‌گذاری ده میلیارد دلاری رقم بسیار بزرگی است که در افغانستان سابقه نداشته است. بر اساس آنچه که اعلام شده، کار مطالعاتی پروژه‌های این سرمایه‌گذاری در شش ماه تکمیل و کار اجرایی آن عملاً از اوایل سال 1405 میلادی آغاز خواهد شد. با توجه به برنامه کاری و محدوده زمانی که برای اجرایی شدن این سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده، افغانستان در کمتر از سه سال در زمینه تولید برق به خودکفایی خواهد رسید و در سه سال بعدی به کشوری صادراتی در زمینه انرژی برق تبدیل خواهد شد. از نگاه دیگر این سرمایه‌گذاری توسط یک سرمایهگذار افغان انجام می‌شود که به دلایل مختلفی قابل توجه است.
پیامدهای پروژه ده میلیارد دلاری تولید برق
خودکفایی و پایداری انرژی برق افغانستان
به رغم حضور 20 ساله کشورهای غربی در افغانستان و ادعای مصرف هزاران میلیارد دلار در افغانستان، در حال حاضر حدود ۷۰ درصد برق مصرفی افغانستان از کشورهای ازبکستان، تاجیکستان، ایران و ترکمنستان وارد می‌شود. بسیاری از مناطق شهری و روستایی هنوز از نعمت برق محروم هستند و حتی ساکنان شهرهای اصلی مانند کابل، هرات، قندهار و مزار شریف قطعی پی در پی برق به ویژه در ماه‌های پیک مصرف برق را شاهد هستند. لذا برق وارداتی علاوه بر این که با تقاضا همخوانی ندارد، پایداری لازم را ندارد و هزینه بالای آن هم بر مصرف‌کنندگان با اقتصاد ضعیف، مقوله دیگری است. پروژه برق 10 هزار مگاواتی عزیزی گروپ ضمن تولید برق مورد نیاز افغانستان، این کشور را در یک بازه زمانی 3 ساله به خودکفایی می‌رساند.
رشد اقتصادی و صنعتی
واضح است که چرخ صنعت در دنیای مدرن را برق می‌چرخاند. هر کشوری که انرژی برق فراوان داشته باشد، پتانسیل آن را دارد که به یک کشور صنعتی و تولیدی تبدیل شود. طبق اطلاعات اعلامی، 4 هزار مگاوات از برق تولیدی برای مصرف عمومی و 6 هزار مگاوات برای بخش صنعتی در نظر گرفته شده است. این میزان انرژی پایدار و ارزان نسبت به برق وارداتی، زمینه را برای تأسيس هزاران کارخانه جدید فراهم می‌کند. به چرخش درآمدن چرخ صنایع سبب افزایش درآمدهای دولتی از طریق اخذ مالیات از منابع داخلی و صادرات خواهد شد.
میرویس عزیزی، تاجر اهل افغانستان، ساکن امارات متحده عربی و مالک شرکت‌های عزیزی گروپ است که به تازگی قرارداد تولید ده هزار مگاوات برق را با سرمایه ده میلیارد دلار با مقامات حکومت افغانستان امضا کرد.
از سوی دیگر، با خودکفایی افغانستان در تولید برق، از خروج میلیون‌ها دلار ارز برای واردات انرژی از کشورهای همسایه جلوگیری می‌شود. طبق برآوردها افغانستان بین ۵ تا ۷ هزار مگاوات برق برای تأمین نیازهای داخلی ضرورت دارد و در صورتی که ده هزار مگاوات تولید شود، میتواند بین دو تا سه هزار مگاوات صادر کند که طبق محاسبات، میزان آن سالانه بین ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد دلار خواهد بود.
ایجاد فرصت‌های شغلی
طبق اظهارات مقامات مسئول، در جریان کار این پروژه، برای بیش از 150 هزار نفر زمینه کار فراهم خواهد شد و بر اساس تعهدی که میرویس عزیزی داده است، حدود ۹۸ درصد نیروی کار از داخل افغانستان جذب خواهد شد. همچنین قرار است مراکز فنی برای آموزش مهارت‌های تخصصی ایجاد شود. این امر میتواند به کاهش مهاجرت گسترده جوانان، حل بحران بیکاری و تربیت نیروی فنی ماهر کمک کند.
طبیعی است که با تکمیل شدن پروژه و تاسیس کارخانه‌ها و مراکز تولیدی دیگر، برای صدها هزار تن فرصت شغلی ایجاد خواهد شد.
توسعه زنجیره سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری ده میلیارد دلاری توسط یک شرکت خصوصی میتواند به عنوان یک محرک قوی برای دیگر سرمایه‌گذاران افغان مقیم خارج عمل کند و به سوق سرمایه‌داران و سرمایه‌گذاری‌ها به سمت افغانستان کمک کند. پتانسیل‌های بالای افغانستان در حوزه استخراج معادن و ترانزیت در کنار سایر عوامل، به انرژی پایدار و ارزان نیازمند است. در صورت تامین انرژی وعده داده شده توسط عزیزی گروپ، به احتمال زیاد، ورود حجم بالایی از سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی به افغانستان آغاز خواهد شد.
اما و اگر‌های پروژه تولید برق
با این که چشم‌انداز اجرایی شدن طرح بزرگ عزیزی گروپ مثبت و احتمال تحقق آن بالا است اما با این وجود، چالش‌هایی فراروی عملی شدن این کلان پروژه وجود دارد. با وجود این که حکومت طالبان سهولت و امکانات زیادی برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده است و امنیت نسبی موجود نیز آن را پشتیبانی می‌کند اما اوضاع و شرایط ناپایدار افغانستان و وجود فساد در لایه‌های پایین حکومت اگر به مانع عمل نکند، دستکم به عنوان عامل تأخیر در اجرایی شدن پروژه خود را نشان خواهد داد. درباره فاکتور ناامن‌ساز، باید به داعش خراسان اشاره کرد. هر چند که این گروه به شدت تضعیف شده اما ممکن است برای عرض اندام و زنده نشان دادن خود، برای این پروژه دست به اخلالگری بزند. این موضوع به ویژه وقتی نگران کننده می‌شود که برخی بازیگران خارجی و داخلی در زمینه اخلال در این پروژه با داعش همسو و همکار شوند.
مطالب مرتبط
تحلیل داده‌های اقتصادی افغانستان
نفت و معدن؛ ستون‌های رشد اقتصادی افغانستان
در مجموع پروژه تولید ده هزار مگاوات برق با سرمایه‌گذاری 10 میلیارد دلاری میرویس عزیزی، اهمیت راهبردی دارد. این پروژه در صورت تحقق حتی نیمی از آن، افغانستان را به خودکفایی انرژی رسانده و شکوفایی در صنعت و اقتصاد و متعاقب آن مهار بحران بیکاری را سبب خواهد شد. باید گفت بسیاری از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی چشم به این چگونه پیشرفت این کلان پروژه دوخته‌اند و در سرنوشت آن تاثیر عمیقی بر تصمیم آنان برای ورود به بازار افغانستان دارد.
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
